Η εξέλιξη της μόδας προς την κατεύθυνση της βιωσιμότητας
Μέσω της μόδας μπορούμε να επικοινωνήσουμε το ποιοι είμαστε και εκφράζουμε το στυλ και το γούστο μας. Για τους νέους, ιδίως τους εφήβους, η μόδα είναι πρωτίστως μια κοινωνική δήλωση. Είναι ένα μέσο έκφρασης προς τους συνομηλίκους τους και την κοινωνία, αλλά εκτός από αυτό είναι επίσης ένα εργαλείο δημιουργικότητας, φαντασίας και εξερεύνησης (Vänskä, 2022). Η μόδα αντικατοπτρίζει τις κατευθύνσεις και τις εξελίξεις μιας κοινωνίας και ο ρόλος της είναι να εισάγει νέες συμπεριφορές και πεποιθήσεις στην κοινωνία μέσω της ταχείας μετάδοσης ιδεών ή τάσεων και της αφομοίωσής τους από το σύνολο. Αν και η μόδα έχει επιφέρει θετικές αλλαγές σε πολλά διαφορετικά επίπεδα, έχει ταυτόχρονα και πολλές αρνητικές συνέπειες. Η μόδα είναι μια παγκόσμια βιομηχανία αξίας 2,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων – είναι επίσης η δεύτερη μεγαλύτερη ρυπογόνος βιομηχανία μετά τις αερομεταφορές και ευθύνεται για το 10% της παγκόσμιας ρύπανσης, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου Aalto της Φινλανδίας το 2021, αφήνοντας ένα αρκετά επιβλαβές περιβαλλοντικό αποτύπωμα στον πλανήτη μας (Niinimäki et al., 2020). Ο κλάδος της γρήγορης μόδας έχει καταφέρει να πάρει την πρωτοκαθεδρία στις επιλογές των καταναλωτών προσφέροντας στους καταναλωτές μια αίσθηση υψηλής αισθητικής με χαμηλό κόστος, με εκατομμύρια καταναλωτές να ψωνίζουν καθημερινά από γνωστές αλυσίδες. Πόσοι όμως αναρωτιούνται πώς είναι δυνατόν να παράγονται ρούχα τόσο φθηνά σε μαζικές ποσότητες; Η βιομηχανία γρήγορης μόδας και τα αντίστοιχα εργοστάσιά της έχουν βρει τον τρόπο, αλλά με βαρύ κοινωνικό και περιβαλλοντικό κόστος.
Η γωνιά του Εκπαιδευτή
Η Γωνιά του Εκπαιδευόμενου
Η εξέλιξη της μόδας προς την κατεύθυνση της βιωσιμότητας
Μέσω της μόδας μπορούμε να επικοινωνήσουμε το ποιοι είμαστε και εκφράζουμε το στυλ και το γούστο μας. Για τους νέους, ιδίως τους εφήβους, η μόδα είναι πρωτίστως μια κοινωνική δήλωση. Είναι ένα μέσο έκφρασης προς τους συνομηλίκους τους και την κοινωνία, αλλά εκτός από αυτό είναι επίσης ένα εργαλείο δημιουργικότητας, φαντασίας και εξερεύνησης (Vänskä, 2022). Η μόδα αντικατοπτρίζει τις κατευθύνσεις και τις εξελίξεις μιας κοινωνίας και ο ρόλος της είναι να εισάγει νέες συμπεριφορές και πεποιθήσεις στην κοινωνία μέσω της ταχείας μετάδοσης ιδεών ή τάσεων και της αφομοίωσής τους από το σύνολο. Αν και η μόδα έχει επιφέρει θετικές αλλαγές σε πολλά διαφορετικά επίπεδα, έχει ταυτόχρονα και πολλές αρνητικές συνέπειες. Η μόδα είναι μια παγκόσμια βιομηχανία αξίας 2,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων – είναι επίσης η δεύτερη μεγαλύτερη ρυπογόνος βιομηχανία μετά τις αερομεταφορές και ευθύνεται για το 10% της παγκόσμιας ρύπανσης, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου Aalto της Φινλανδίας το 2021, αφήνοντας ένα αρκετά επιβλαβές περιβαλλοντικό αποτύπωμα στον πλανήτη μας (Niinimäki et al., 2020). Ο κλάδος της γρήγορης μόδας έχει καταφέρει να πάρει την πρωτοκαθεδρία στις επιλογές των καταναλωτών προσφέροντας στους καταναλωτές μια αίσθηση υψηλής αισθητικής με χαμηλό κόστος, με εκατομμύρια καταναλωτές να ψωνίζουν καθημερινά από γνωστές αλυσίδες. Πόσοι όμως αναρωτιούνται πώς είναι δυνατόν να παράγονται ρούχα τόσο φθηνά σε μαζικές ποσότητες; Η βιομηχανία γρήγορης μόδας και τα αντίστοιχα εργοστάσιά της έχουν βρει τον τρόπο, αλλά με βαρύ κοινωνικό και περιβαλλοντικό κόστος.
Μυρτώ-Ελένα Περτσινίδη
Υπεύθυνη Ευρωπαϊκών προγραμμάτων & Συντονίστρια έργου Refashionized
Το έργο αποσκοπεί στη διαμόρφωση της στάσης και της συμπεριφοράς των νέων απέναντι στην κλιματική αλλαγή και τα βιώσιμα μοντέλα κατανάλωσης μόδας, ενώ παράλληλα προωθεί τις ευρωπαϊκές αξίες και την ιστορία μέσω της διδασκαλίας της ιστορίας της μόδας στον 20ό αιώνα και της εξέλιξής της στον 21ο αιώνα.
Το έργο περιλαμβάνει τα ακόλουθα αποτελέσματα:
Η γωνιά του Εκπαιδευτή: απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς, εργαζόμενους στη νεολαία και εκπαιδευτές, παρέχοντας μια ολοκληρωμένη σειρά εκπαιδευτικών πόρων για εκπαιδευτές σχετικά με την ιστορία της μόδας και τη βιώσιμη μόδα, εξηγώντας πώς η μόδα έχει επηρεάσει την κοινωνία μας, την παγκόσμια οικονομία και το περιβάλλον, καθώς και πώς η πολιτική, η κοινωνία, η οικονομία, η τεχνολογία και το περιβάλλον επηρέασαν τη μόδα. Πιο συγκεκριμένα, θα περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
- Το Εγχειρίδιο για την Ιστορία της Μόδας: θα αποτελείται από 10 ενότητες που θα καλύπτουν τις κύριες εποχές της ιστορίας της μόδας με έμφαση στον 20ό αιώνα μέχρι σήμερα. Θα περιέχει παρουσιάσεις PowerPoint, σχέδια μαθήματος με δραστηριότητες, κουίζ, αναφορές, πρόσθετες πηγές μάθησης και έναν οδηγό μεθοδολογίας για τους εργαζόμενους σε θέματα νεολαίας, τους εκπαιδευτές και τους εκπαιδευτικούς.
- Το Εγχειρίδιο για τη Βιώσιμη Μόδα: θα αποτελείται από 5 ενότητες και θα εστιάζει στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της βιομηχανίας της μόδας σήμερα, ποια μέτρα προστασίας λαμβάνονται σήμερα και ποια θα πρέπει να ληφθούν στο μέλλον. Θα περιλαμβάνει παρουσιάσεις PowerPoint, σχέδια μαθήματος με δραστηριότητες, ένα γλωσσάριο για τη βιώσιμη μόδα, αναφορές, έναν οδηγό μεθοδολογίας και 5 βέλτιστες πρακτικές/ιστορίες επιτυχίας όσον αφορά τη βιώσιμη βιομηχανία μόδας παγκοσμίως.
Η Γωνιά του Εκπαιδευόμενου έχει σχεδιαστεί κυρίως για νέους που επιθυμούν να βελτιώσουν τις δεξιότητές τους και να διευρύνουν τις γνώσεις τους σχετικά με την ιστορία της μόδας και τη βιώσιμη μόδα. Θα περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
- Ένα διαδραστικό διαδικτυακό μάθημα προσαρμοσμένο στις ανάγκες των μαθητών ηλικίας από 16+, το οποίο επικεντρώνεται στις κύριες εποχές της ιστορίας της μόδας και στον αντίκτυπό της στην κοινωνία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την παγκόσμια οικονομία και το περιβάλλον, εξηγώντας με απλό τρόπο ποιο είναι το οικολογικό αποτύπωμα της γρήγορης μόδας, ποια μέτρα διατήρησης εφαρμόζονται σήμερα, πώς μπορούμε όλοι να συμβάλουμε στο βιώσιμο μέλλον της μόδας και ποιες ευκαιρίες σταδιοδρομίας προσφέρει η βιομηχανία της βιώσιμης μόδας.
- Το Γλωσσάριο της Βιώσιμης Μόδας: ένα διαδραστικό εργαλείο που μπορεί να ενισχύσει τις γνώσεις των εκπαιδευομένων για τη βιωσιμότητα της μόδας με καθοδήγηση σχετικά με τους πιο σημαντικούς όρους που αφορούν τη βιωσιμότητα στη μόδα: τις κουλτούρες, τα υλικά, την παραγωγή, τις αγοραστικές συνήθειες και τις πρακτικές φροντίδας της.
- Πώς να ανακυκλώνετε – Βίντεο: 10 σύντομα βίντεο με οδηγίες που παρέχουν εύκολα παραδείγματα για το πώς να ανακυκλώνετε μεταχειρισμένα υφάσματα και μεταχειρισμένα ρούχα και να τα μετατρέπετε σε νέα ρούχα ή αξεσουάρ.
- Οδηγός “Πώς να δημιουργήσετε το δικό σας Portfolio”: θα παρέχει στους νέους εύκολες οδηγίες για το πώς να σχεδιάσουν, να αναπτύξουν και να παρουσιάσουν το δικό τους portfolio μόδας.
- Οδηγός “Πώς να δημιουργήσετε το δικό σας Portfolio”: θα παρέχει στους νέους εύκολες οδηγίες για το πώς να σχεδιάσουν, να αναπτύξουν και να παρουσιάσουν το δικό τους portfolio μόδας.
- Το Παιχνίδι της Βιώσιμης Μόδας: μέσω τεχνικών παιχνιδοποίησης, οι οποίες βυθίζουν τον χρήστη σε ένα διαδικτυακό παιχνίδι, αναδεικνύοντας την επιβράβευση του περιβάλλοντος και του παίκτη. Το παιχνίδι θα έχει πολλαπλά επίπεδα και ερωτήσεις που θα ελέγχονται με βάση τα γεγονότα σχετικά με διάφορες πτυχές της βιωσιμότητας, συμπεριλαμβανομένου του σχεδιασμού, της παραγωγής, της προμήθειας, των αποβλήτων, της βαφής, βασικά για κάθε πτυχή της κατασκευής και της χρήσης της μόδας.
Μέσω πιλοτικών δράσεων και εργαστηρίων που βασίζονται στη μη τυπική εκπαίδευση, τη μάθηση από συνομηλίκους, τα ψηφιακά μέσα, τις πρακτικές συνεδρίες, τις συζητήσεις, τις εκπαιδευτικές επισκέψεις και τις συναντήσεις αξιολόγησης με θέμα την ιστορία της μόδας και τη βιώσιμη μόδα στη Δρέσδη, τη Λάρισα, το Πράτο, τη Θεσσαλονίκη και τη Βαλένθια, το έργο στοχεύει να ενθαρρύνει τις ομάδες-στόχους μας να εξασκήσουν τις δεξιότητές τους, ώστε να εφαρμόζουν κοινωννική καινοτομία και να έχουν κοινωνικό αντίκτυπο στις τοπικές τους κοινότητες και να μεταφέρουν τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους στους συνομηλίκους, τους συναδέλφους και τους συμπολίτες τους.
“Η βιώσιμη μόδα δεν είναι μια τάση αλλά το μέλλον”.